Ιστορικό
Η κοινότητα των Ρομά εδώ και χρόνια αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις όπως η φτώχεια, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι συστημικές διακρίσεις, προκλήσεις που οδηγούν τους/ις άμεσα εμπλεκόμενους/ες σε υψηλότερα ποσοστά προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη και κατάχρηση ουσιών. Ωστόσο, η έννοια και σημασία της ψυχικής υγείας παραμένει στιγματισμένη και σε μεγάλο βαθμό παραμελημένη μεταξύ του πληθυσμού των Ρομά. Επιπλέον, εμπόδια όπως η περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η έλλειψη πολιτισμικής ευαισθησίας μεταξύ των επαγγελματιών, τα υψηλά ποσοστά εγκατάλειψης της θεραπείας που φτάνουν το 50% και τα δυσανάλογα υψηλά ποσοστά προβλημάτων ψυχικής υγείας μεταξύ των γυναικών Ρομά υπογραμμίζουν την ανάγκη για αποτελεσματικότερες λύσεις. Αυτές περιλαμβάνουν κινητές μονάδες ψυχικής υγείας στην Ρομά κοινότητα, έμπιστους διαμεσολαβητές υγείας των Ρομά και πολιτισμικά ευαίσθητα προγράμματα ψυχικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης.
Χώρες με μεγάλους πληθυσμούς Ρομά, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα, αναφέρουν υψηλό αριθμό προβλημάτων ψυχικής υγείας μεταξύ παιδιών και ενηλίκων Ρομά. Παρά το σημαντικό μέγεθος του πληθυσμού των Ρομά σε αυτές τις χώρες, τα δεδομένα για την καθοδήγηση αποτελεσματικών παρεμβάσεων παραμένουν περιορισμένα. Η αντιμετώπιση του στίγματος, η ενίσχυση της εκπαίδευσης και η διασφάλιση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή, πολιτισμικά ευαίσθητη υγειονομική περίθαλψη είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας των Ρομά και την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης.
Το έργο
Με βάση τις παραπάνω προκλήσεις, το έργο SASTIPE έχει ως στόχο την προώθηση της ψυχικής υγείας και τη βελτίωση της πρόσβασης των Ρομά σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες ψυχικής υγείας στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Το έργο αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες της κοινότητας Ρομά και προτείνει μια στοχευμένη – διακρατική- προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτών των αναγκών.
Για το λόγο αυτό, το έργο θα εμπλέξει διαμεσολαβητές υγείας των Ρομά και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, η συνεργασία των οποίων είναι απαραίτητη για τον αποτελεσματικό εντοπισμό, την κατανόηση και την αντιμετώπιση των αναγκών αυτής της ευάλωτης ομάδας. Οι προσπάθειές όλων των εμπλεκόμενων φορέων θα διευκολύνουν την πρόσβαση στην υποστήριξη της ψυχικής υγείας, θα καταπολεμήσουν το στίγμα και τελικά θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ατόμων Ρομά.
Στο πλαίσιο αυτό, οι κύριοι στόχοι του έργου Sastipe είναι οι εξής:
- η συλλογή και η παροχή δεδομένων σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινότητα των Ρομά στον τομέα της ψυχικής υγείας για την καλύτερη ενημέρωση των υπευθύνων λήψης αποφάσεων και των επαγγελματιών υγείας.
- η ανάπτυξη και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την πρόληψη των προβλημάτων ψυχικής υγείας.
- να ενισχυθούν οι γνώσεις και οι δεξιότητες των διαμεσολαβητών υγείας των Ρομά για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των προκλήσεων ψυχικής υγείας στις κοινότητές τους.
- να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των διαμεσολαβητών υγείας Ρομά και των επαγγελματιών υγείας που εργάζονται σε κοινοτικά κέντρα και ψυχιατρικές υπηρεσίες.
- να βελτιωθεί η πρόσβαση των κοινοτήτων Ρομά σε τεκμηριωμένες, καινοτόμες και εξατομικευμένες προσεγγίσεις/υπηρεσίες για τη διαχείριση των προβλημάτων ψυχικής υγείας
SASTIPE με μια ματιά:
- Διακρατική έρευνα αναγκών για την υφιστάμενη κατάσταση και τις ανάγκες της κοινότητας των Ρομά
- Δίκτυο ψυχικής υγείας των Ρομά σε κάθε χώρα υλοποίησης
- Ανάπτυξη του “Πρωτοκόλλου συνεργασίας” και του “Κώδικα δεοντολογίας και εργασίας” για τους διαμεσολαβητές υγείας των Ρομά και τους επαγγελματίες υγείας, καθώς και της διαδικτυακής πλατφόρμας
- Ένα πρόγραμμα κατάρτισης για διαμεσολαβητές υγείας Ρομά
- Ένα πρόγραμμα κατάρτισης για επαγγελματίες ψυχικής υγείας που εργάζονται σε κέντρα κοινότητας Ρομά ή στο δημόσιο σύστημα υγείας στις χώρες-εταίρους του έργου (Ελλάδα, Ρουμανία και Βουλγαρία)
